Nhà Trần thành lập chính là một cột mốc vô cùng đặc biệt trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Bắt đầu từ khi Trần Cảnh lên ngôi vào năm 1225, trong suốt 12 triều đại, nhà Trần đã có rất nhiều đóng góp trong sự nghiệp đấu tranh chống giặc ngoại xâm, xây dựng đất nước. Như vậy, nhà Trần được thành lập trong hoàn cảnh nào? Trong bài viết dưới đây hãy cùng với DINHNGHIA.INFO tìm hiểu chi tiết nhé!.
Contents
Nhà Trần thành lập như thế nào? Trong lịch sử dân tộc Việt Nam, câu chuyện về sự lên ngôi của một triều đại bên cạnh những sự thật lịch sử còn có nhiều tình tiết được thêu dệt. Bởi vậy, nắm rõ lịch sử sẽ giúp chúng ta hiểu được bản chất vấn đề, không bị hoang mang trước những thông tin thêu dệt. Là một triều đại lớn mạnh, nhà trần được thành lập như thế nào chính là một vấn đề lịch sử quan trọng mà bất kể ai cũng phải tường tận.
Trước hết, cần phải tìm hiểu rõ về họ Trần. Tổ tiên nhà Trần vốn làm nghề chài lưới, có gốc là người Mân Việt ở tỉnh Phúc Kiến di cư đến đất Đại Việt đầu tiên ở Hải Dương sau mới dời đến Tức Mặc, Mỹ Lộc, Nam Định. Những hậu duệ của nhà Trần là con cháu lai giữa dòng dõi nhà Trần và dòng dõi nhà Lý như trong trường hợp của Trần Lý và Trần Thừa, và con của Trần Thừa là Trần Cảnh đã trở thành vị vua đầu tiên của nhà Trần.
Người họ Trần đầu tiên đến Đại Việt là Trần Kính, đến định cư tại làng Tức Mặc (nay là phường Lộc Vượng, thành phố Nam Định) sống bằng nghề đánh cá. Sau ba đời con cháu sống ở Đại Việt, họ Trần trở nên giàu có và hùng mạnh dưới đời Trần Lý, là cháu của Trần Kính. Trần Lý sinh ra Trần Thừa. Trần Cảnh là con thứ của Thừa, mẹ họ Lê, sinh ngày 16 tháng 6 năm Mậu Dần, Kiến Gia thứ 8 triều Lý.
Khi triều đình nhà Lý suy yếu, quan lại bỏ bê triều chính và dân lành. Hạn hán, lũ lụt, đói kém xảy ra liên miên khiến người dân vô cùng khốn khó. Trước sự thờ ơ của triều đình, nhân dân bất bình đã nổi dậy ở nhiều nơi. Nhà Lý buộc phải dựa vào thế lực hùng mạnh của họ Trần để chống lại những cuộc nổi dậy của nhân dân.
Năm 1225, vua Lý Huệ Tông nhường ngôi cho công chúa Lý Chiêu Hoàng mới lên 8 tuổi. Trần Thủ Độ lúc bấy giờ giữ chức trong triều đình đã lập mưu kế đưa cháu mình là Trần Cảnh 7 tuổi vào cung chơi với Lý Chiêu Hoàng. Sau đó Trần Thủ Độ tổ chức một cuộc đảo chính cung đình, tuyên bố Lý Chiêu Hoàng lấy Trần Cảnh và nhường ngôi cho chồng. Từ đây, nhà Lý hoàn toàn sụp đổ, nhà Trần được thành lập.
Xã hội Đại Việt thời Trần mang tính cởi mở, phóng khoáng, hòa đồng cao. Tiếp nối truyền thống thời Lý, Phật giáo vẫn thịnh đạt, nhưng Nho giáo càng ngày càng phát triển và Đạo giáo cùng tồn tại. Đó là thời “tam giáo đồng nguyên” với các kỳ thi Tam giáo và sự tôn trọng, không phân biệt đối xử với cả Tam giáo và các tín ngưỡng dân gian. . Giữa các tôn giáo, tín ngưỡng không có sự bài xích, định kiến mà là sự chung sống và giao lưu, dung hòa. Đấy là nét đặc sắc của đời sống tôn giáo thời Trần, vừa tiếp nối, vừa phát triển truyền thống thời Lý.
*chú thích: tam giáo bao gồm Nho giáo – Đạo giáo – Phật giáo
Văn hóa thời Trần cũng chưa có sự phân hóa sâu sắc và cách biệt giữa văn hóa dân gian với văn hóa cung đình, quý tộc. Các nghệ thuật dân gian như múa rối nước, biểu diễn múa hát, các trò chơi như đấu vật, đánh cầu, đua thuyền…cũng được trình diễn trong sinh hoạt và nghi lễ cung đình. Trong triều có “đại nhạc” dùng trong đại lễ, còn “tiểu nhạc” dùng cả trong sinh hoạt văn hóa quý tộc và dân gian.
Một thành tựu góp phần tăng thêm sức mạnh trí tuệ của nước Đại Việt là triều Trần chăm lo phát triển giáo dục và thi cử, coi trọng học vấn, coi trọng việc tuyển dụng và sử dụng nhân tài. Triều Trần mở mang Quốc học viện, tổ chức thi Thái học sinh, đặt danh hiệu Tam khôi (Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa), đào tạo các trí thức Nho học. Số Nho sĩ ngày càng có vai trò quan trọng trong chính trường và trong sáng tác văn học, phát triển văn hóa. Phan Huy Chú đánh giá cao thành tựu của chế độ thi cử thời Trần: “Bấy giờ người tài giỏi sinh ra nhiều, người văn học chen vai nhiều, như thế đủ thấy thành hiệu của việc dùng khoa cử lấy nhân tài”. Tầng lớp quý tộc Trần có nguồn gốc từ cư dân đánh cá ven biển, chuộng võ nghệ, nhưng học vấn thấp, Trần Thủ Độ bị coi là người “không có học vấn”. Nhưng sau khi vương triều thành lập, các vua và quý tộc Trần nhanh chóng trở thành những người có học vấn cao, trong đó có những nhà văn hóa lớn, những tướng soái tài hoa, văn võ kiêm toàn. Nhìn vào vài gia đình hoàng tộc thấy rõ điều đó
Nhà trần tồn tại từ năm 1226 đến năm 1400 thì kết thúc. Trong giai đoạn nắm giữ quyền lực, nhà Trần vẫn đóng đô ở Thăng Long – kinh đô triều cũ, tiếp tục mở rộng và phát triển sự hưng thịnh có từ đời nhà Lý. Dưới triều Trần, lực lượng quân đội đặc biệt được chú trọng phát triển đủ sức đánh dẹp các cuộc nội loạn và đương đầu với quân đội các nước xung quanh.
Chính sách chia thực ấp cho các thân tộc trong họ, mỗi thế lực trong dòng tộc đều có quân đội tinh nhuệ là nền tảng lớn khiến quân đội nhà Trần tiêu diệt được cuộc xâm phạm của quân đội Nhà Nguyên, Đế quốc Mông Cổ qua 3 lần vào năm 1258, 1285 và 1287. Thời gian này xuất hiện một danh tướng kiệt xuất là Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn; người có vai trò quan trọng trong chiến thắng vào năm 1285 và 1287.
Trên đây là những thông tin về sự ra đời của triều đại nhà Trần, một trong những triều đại thịnh trị nhất của lịch sử phong kiến Việt Nam. Hi vọng bài viết đã giúp cho bạn có những kiến thức lịch sử bổ ích
Cơm gà Hội An là một món ăn quen thuộc của người dân Đà Nẵng,…
Thời gian gần đây, trên các mạng xã hội từ cà khịa xuất hiện tràn…
/Lịch Sử /Nguyễn Trường Tộ mong muốn canh tân đất nước – Lịch Sử lớp…
Chiến thắng Chi Lăng thuộc bài 16 trong chương trình. Đây là một trong những…
Nhà Nguyễn là triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam, tồn tại trong…
Người tối cổ là gì? Tổ chức xã hội của người tối cổ là gì?…